In Rotterdam en omgeving wonen heel wat mensen met de naam Riper. Zij stammen zonder uitzondering af van een Johann Rieper die zich in 1833 in Rotterdam vestigde om daar een gezin te stichten. Hij was geboren te Kranenburg, nabij Hechthausen in Noord-Duitsland, als buitenechtelijk kind van Maria Schröder en Johann Rieper, een grondbezitter (“Hausmann”) te Jork, die gehuwd was (met Adelheid zum Felde), zoals de moeder van de jongste Johann zelf verklaard heeft bij de doop van haar zoon.
Er zijn twee zaken die mij als Riper bezighouden. Ten eerste mijn afkomst: in het ‘Alte Land’, een prachtig gebied ten zuidwesten van de Niederelbe, tegenover Hamburg, hebben in de loop der eeuwen vele Riepers geleefd. Er staan nog indrukwekkende landhuizen die al eeuwen in bezit zijn van families Rieper en nog steeds door hun bewoond worden. De verschillende stambomen die zij hebben vinden echter, voor zover tot nu toe is na te gaan, geen aansluiting met die van de naar Rotterdam vertrokken Johann Ri(e)per. Trouwens, twee families Rieper, te Osterjork en Mittelnkirchen, die ik allebei onlangs heb mogen bezoeken, kennen elkaar alleen als – niet al te verre – buren, maar hebben geen aantoonbare familieband met elkaar! In de hoop dat ook in dit geval de aanhouder wint, en dat dus eens een aansluiting gevonden zal worden met een tak in het ‘Alte Land’, verzamel ik allerlei gegevens over naamgenoten van “toen”, die later van pas kunnen komen en om te voorkomen dat ik mij straks te vaak moet afvragen waar ik dat-en-dat ook alweer gelezen heb. Zo is mijn tweede belangstelling ontstaan: de afkomst van de naam. Dankt een Ri(e)per zijn naam aan het feit dat zijn stamvaders destijds op een strook land aan een oever in Holland woonden, zoals Jacob Rieper te Osterjork destijds van zijn rector leerde, of is de naam wellicht afkomstig van de Deense, door Vikingen gestichte stad Ribe (Duitse naam: Ripen; oud-Nederlandse naam: Rijpen of Riepen)?
Deze scriptie is niet af: steeds als er nieuwe gegevens gevonden worden, zullen die erin worden verwerkt. En hoe zeer ik er ook naar streef eens een volledige opsomming van alle wetenswaardigheden gerealiseerd te hebben, zal dit een illusie blijven. Maar voor iedereen die belangstelling heeft voor de naam Riper en alle varianten erop, alsook voor familieonderzoekers die de naam bij hun navorsingen tegenkomen, is dit werk zeker waardevol. Rotterdam, augustus 1995 John Riper |